Son yıllarda yurdumuzda hızla yaygınlaşam mantar üretimine ilişkin YEM kullanımı uygulama sonuçlarını sizler için derledik.
ONİKİ ODALI MANTAR ÜRETİM TESİSİN GENEL YAPISINA İLİŞKİN BİLGİLER VE ÖRNEK YARARLI-ETKİN MİKROORGANİZMA ( YEM ) UYGULAMASI
** Tesiste 12 adet mantar üretim odası bulunmaktadır.
** Odaların herbirinde genel olarak üçer katlı olmak üzere dörder adet ranza bulunmaktadır.
** Her bir ranzada 287 adet mantar üretim torbası olmak üzere bir odanın toplam kapasitesi 1150 torba şeklindedir.
** Bir mantar üretim torbasının ağırlığı yaklaşık 10 kg’dır.
** Bir üretim odasında ısı dengesi ısıtıcılarla,havalandırma ise fanlarla yapılmaktadır.
MANTAR ÜRETİM YÖNTEMİNE AİT GENEL BİLGİLER
** Mantar torbaları işletmeye gelmeden önce hangi odaya konulacaksa odası klorla dezenfekte ediliyor.
** Fabrikadan tesise gelen torbalar ranzalara yerleştiriliyor.
** Torbalar işletmeye ilk geldiklerinde torba içi sıcaklığı 25-26 derecedir.
** İlk yapılacak olan baskılama işlemine geçebilmek için nem kontrolleri yapılıyor.Eğer nem torba içi nem yüksekse bu nemin düşüşü bekleniyor.Fakat bu süreçte torba yüzeyinin kurumaması için üzerine gazete kapatılarak gazeteler oda koşullarına bakılarak spreylemek suretiyle nemlendiriliyor.Torba içinin nem düşüşü 10-12 günü bulabiliyor.
** Bunun yanısıra odanın nemide önemli bir konudur.Torba üzerine serilen gazetelere spreyleme yolu ile nemlendirme yapılırken oda içerisine de aynı işlem yapılarak oda içi nemi korunuyor.
** Nemi istenen düzeye getirilen mantar torbalarına baskılama işlemi yapılarak kompost sıkıştırılıyor.
** 2-4 gün bu şekilde bekletilen komposta toprak serilmesi işlemi yapılıyor.Burada dikkat edilecek konu kompost yüzeyinde açık alan bırakmamaktır.Her torba için serilecek toprak miktarı 3-4 cm ( 2-2,5 kg ) olmalıdır.
** Toprak serilmesinden 2 gün sonra ilaçlamalara başlanıyor.
** İlaçlamalar koruma amaçlı olduğundan mantar görülmeden önce birer gün arayla yapılmaktadır.Ardarda verilen ilaçlar( Beyaz küf,Kabarcık,Ur için ) aşağıdaki gibidir ;
Dimilin
Derosol + Benlathe
Lannate 90 ( Sinek için )
Sporgan veya Sportak
Not : İlaçlamalar sulama ile beraber veriliyor. Burada dikkat edilen nokta ilacın torbaya bir anda değil de yavaş yavaş verilmesidir. Bunun amacı da ilaç alta inerken her noktaya temas edebilsin.
** Yukarıda adı geçen ilaçlar birer gün arayla 8 gün içerisinde veriliyor.
** İlaç bitiminin hemen ardından ( 9. gün ) tırmıklama işlemine başlanıyor. Tırmıklamada da dikkat edilen nokta eklenen toprağı geçerek anıza kadar ulaşmaktır. Eğer bu sağlanamazsa alt tarafta sarım kalarak keçe yapabiliyor.
** İlk başta 25-26 derece olan torba içi sıcaklık toprak takviyesinin ardından 22-23 dereceye düşmektedir.
** Tırmıklama yapıldıktan 2-3 gün sonra üretim odasına hava verilmeye başlanıyor. Bu noktadan sonra torba içinden ziyade oda içi sıcaklığı önem kazanıyor. İdeal sıcaklık 17 derecedir. Oda içi sıcaklığı 17 derece olduğunda torba içi sıcaklığı 1-2 derece fazla oluyor. ( 18-19 derece ) Bu da üretim için yeterlidir.
** Bir oda da yapılan sulamalarda ilaçlama dışında herhangi bir gübre takviyesi yapılmıyor. Ve kullanılan su miktarı yaklaşık 1,5-2 ton civarındadır. Sulamada dikkat edilecek nokta kompost yüzeyini ıslatarak hastalıklara sebebiyet vermemektir. Bu miktar mantar görülmeye başlandıktan sonra torbanın nem durumu ve suyu alışına göre değişiyor.
** Bir torba üretim odasına alındıktan 45 gün sonra hasat edilmeye başlanıyor.
* Bir odanın üretim dönemi toplam süresi 60-70 gün arasında değişiyor.
** Bir torbadan üretim dönemi boyunca alınan mantar miktarı yaklaşık olarak 3 kg civarındadır. Bu koşullar altında bir odadan yaklaşık 3 ton ürün alınıyor.
** Bir odanın işletmeye getirmiş olduğu maliyet 4,5 milyar civarın
** İşletme sahibinin bir odadan kazandığı para 5,5 milyar civarındadır. ** Yani işletme sahibinin oda başına elde ettiği kar 1 milyar liradır.(2005 YILI EKONOMİSİ)
YARALI-ETKİN MİKROORGANİZMA ( YEM ) UYGULAMASI BAŞLANGICI VE BU KONUDAKİ DETAYLAR
Üretimde İzlenecek Yöntem
** Mantar Üretim odasının üretime başlanmadan önce YEM-A ve YEM-FPE ile spreylenmesi. ( 1 lt YEM-A / 500 lt suya + 1 lt YEM-FPE / 500 lt suya + 30 cc PEKMEZ suya seyreltilerek uygulanacak )
** Hasat dönemine kadar oda içerisine yapılan spreylemelerin tamamının YEM-T ile ( 1 lt YEM-T / 20 lt suya seyreltilerek ) yapılması.
** Mantarlar çıktıktan sonra yapılan sulamaların YEM-T ile yapılması.( 1 lt YEM-T / 500 lt suya seyreltilerek )
** Mantar torbalarının üzerine serilecek olan toprağa YEM-T spreylenerek bukaşi şeklinde hazırlanması.( 1 lt YEM-T / 10 lt suya seyreltilerek toprak nemlendirilir )
Genel Uygulamaların Dışında Dikkat Edilecek Konular
** Odada çalışan işçilerin dezenfeksiyona önem verecekler.
** Oda girişine konulan kaplara seyreltilmiş YEM-T ( 1 lt YEM-T / 500 lt suya ) dökülerek girişten önce bu suya ayaklar batırılıcak
** Oda içerisinde herhangi bir işlem yapılırken eldiven, maske kullanılacak.
** Oda içerisine hiçbir şekilde yabancı madde alınmayacak. ( ilaç şişesi, sigara,…vs )
** Kontrollerin mümkün olduğunca YEM uygulanan odadan başlanarak yapılması, hastalıklı bir odadan buraya girilmemesine dikkat edilecek.
** Hazırlanacak olan bukaşinin temiz bir ortamda yapılması.
** Kontrol ve karıştırmayı yapacak kişinin el-ayak ve kullanacağı ekipmanın temizliğine dikkat edilecek.
YEM ‘İN MANTAR ÜRETİM İŞLETMESİNDE UYGULANMAYA BAŞLANMASI
** 100 cc YEM-A
100 cc YEM-FPE
3 cc PEKMEZ
50 lt su
Yukarıdaki YEM ürünleri karıştırılarak odanın geneline spreyleme yapıldı.
( Ranza demirleri ve altları, yerler, duvarlar, kompost torbaları üzerine serilen gazeteler )
** 1 lt YEM-T / 500 lt suya seyreltilerek odada yerlerin yıkaması yapıldı.
** Temiz bir zemine naylon serilerek 12-14 gün sonra mantar torbalarının üzerine konulacak olan toprağa YEM-T ( 1 lt YEM-T / 10 lt suya ) spreylenerek bukaşi hazırlandı. Üzeri kapatılarak olgunlaşmaya bırakıldı Bukaşide kullanılan toprak Çameli ilçesinin ovasından kazılarak patosla çevrilerek paketlenmesi ile elde ediliyor. Bukaşide kullanılan harmanın içerisinde toprak, kargı parçaları, bir kısım dışkı vs ‘nin dışında herhangi bir şey yoktur.
** İşletmede kullanılan boş suyun pH ‘sı 8,1 ‘dir.
** 1 lt YEM-T / 500 lt suya seyreltimi ile elde edilen pH = 6.8 ‘dir.
** 1 lt YEM-T / 20 lt suya seyreltiminde elde edilen pH = 4.0 ‘dır.
İşletme sahibine ürünün kullanımı konusunda yapması gerekenler maddeler halinde yazılarak kendisine verildi. Yapmasını istediklerimiz aşağıdaki gibidir ;
1- Oda içerisine yapacağı spreylemelerde günde bir defa yukarıdaki YEM-A ve YEM-FPE reçetesini kullanması istendi.
2- Eğer birden fazla spreyleme yapılacaksa YEM-T ( 1 lt YEM-T / 20 lt suya seyreltilerek ) uygulanmalıdır.
3- Sulamalara başlandığında uygulanacak olan YEM dozu , 1 lt YEM-T 500 lt suya seyreltilecek şekilde yapılacaktır.
4- Mantar torbaları üzerine serilmek üzere hazırlanmış olan bukaşi düzenli olarak kontrol edilecektir. Bukaşi sıcaklığının ideali 35-45 derecedir. Sıcaklık bunun üzerine çıkacak olursa açılarak havalandırma yapılmalıdır.
5- Bukaşi havalandırılırken bu işlemi yapacak olan işçinin el, ayak ve kullandığı ekipman temizliğine dikkat etmesi gerekir.
6- YEM uygulaması yaptığımız odanın girişine YEM-T ( 1 lt YEM-T / 500 lt suya seyreltilerek ) bir kabın içerisine konuldu. Odaya giriş çıkışlarda bu suya ayak batırılması istendi.
7- Oda içerisinde yapılacak olan herhangi bir uygulama için çalışacak işçi eldiven ve maske kullanılacaktır.
8- Oda içerisine kesinlikle yabancı madde sokulmamalıdır.( ilaç kutuları, dezenfekte edilmemiş alet-ekipmanlar, sigara …vs )
ECO Ekolojik Yaşam Sistemleri
